آشنايي با پليس اداري و تفاوت آن با پليس قضايي

آشنايي با پليس اداري و تفاوت آن با پليس قضايي

حقوق اداري به عنوان شاخه‌اي از حقوق عمومي داخلي، به مجموعه قواعد حقوقي اطلاق مي‌شود که حقوق و تکاليف سازمان‌هاي اداري دولت، به‌خصوص سازمان‌هاي اجرايي آن و روابط آن‌ها با مردم را تعيين مي‌کند.

حقوق اداري ناظر بر برخي فعاليت‌هاي سازمان‌هاي اداري است و شامل فعاليت‌هاي سياسي، قضايي و قانونگذاري سازمان‌ها نخواهد بود.

اداره به نيابت از دولت، دو وظيفه مهم بر عهده دارد که شامل تامين نظم عمومي و ارايه خدمات عمومي است که تامين نظم عمومي با پليس اداري است. به بيان ديگر، به ابزار يا نهاد تامين‌کننده نظم ميان شهروندان توسط اداره، پليس اداري گفته مي‌شود.

پليس اداري، ااماً پليس قضايي نيست
پليس اداري مي‌تواند شامل يک آيين‌نامه، بخشنامه يا يک فرد باشد. هر پليس قضايي مي‌تواند پليس اداري نيز باشد، اما هر پليس اداري ااما پليس قضايي نيست. به عنوان مثال، يک مقام شهرداري يا کميسيون ماده 100 شهرداري که حکم تخريب مکاني را به دليل تخلف از مقررات ماده 100 شهرداري صادر مي‌کند، پليس اداري است، نه پليس قضايي. در حالي که معمولا هر پليس قضايي، جنبه‌اي از پليس اداري را نيز دارد.

ضمانت اجراي پليس اداري و قضايي
ضمانت اجراي پليس اداري و پليس قضايي مي‌تواند با هم تفاوت‌هايي داشته باشد؛ اين موضوع بدين معنا است که ابزار‌هاي ضمانت اجراي پليس قضايي، مواردي از قبيل: حبس، جريمه، توقيف و بازداشت است و ابزار‌هاي ضمانت اجراي پليس اداري نيز مي‌تواند پلمب يا تعطيلي واحد متخلف يا دستور رفع سد معبر باشد.

پليس اداري معمولا انجام اقداماتي در مرحله پيشگيري از وقوع جرم را بر عهده دارد و مي‌خواهد شهروندان اصلا مرتکب تخلف نشوند.

به عنوان مثال، نصب چراغ‌هاي راهنمايي و رانندگي به اين دليل است که شهروندان مرتکب تخلف نشوند. اين موضوع در حالي است که پليس قضايي، مرحله بعد از آن يعني تعقيب مجرم و کشف جرم را مورد توجه قرار مي‌دهد و به همين دليل است که در صورت توجه نکردن شهروند به چراغ راهنمايي و رانندگي و عبور از آن، پليس قضايي او را جريمه مي‌کند. در حقيقت نصب چراغ راهنمايي و رانندگي، عمل پليس اداري است، اما جريمه توسط پليس راهنمايي و رانندگي، يک عمل پليس قضايي است.

اين نکته را نيز بايد در نظر داشت که انجام وظايف پليس اداري بر عهده مقامات اداري از قبيل: فرماندار، شهردار و اعضاي شوراي شهر است، اما وظايف پليس قضايي را مقامات قضايي مانند ضابطان دادگستري بر عهده دارند.